Het eeuwenoude smeedijzeren uurwerk in de toren van de Sint Janskerk in Deinum is de afgelopen maanden gerestaureerd en weer teruggeplaatst. De restauratie is uitgevoerd in opdracht van de Stichting tot Behoud van Monumenten in de gemeente Waadhoeke die eigenaar is van de toren.
Eeuwenoude uurwerk loop weer als een klokje
Begin dit jaar is het eeuwenoude uurwerk zorgvuldig door medewerkers van een gespecialiseerd bedrijf gedemonteerd en uit de toren gehaald. In onderdelen is het afgevoerd naar de werkplaats in Noord-Brabant. Daar zijn alle onderdelen gerestaureerd waarbij enkele onherstelbare onderdelen opnieuw zijn gemaakt. De onderdelen zijn vervolgens weer tot een uurwerk gemaakt en heeft een aantal weken proefgedraaid in de werkplaats. Na goedkeuring is het gerestaureerde uurwerk weer gedemonteerd en vervoerd naar Deinum en teruggeplaatst in de toren. Bijzonder is dat het uurwerk vier wijzerplaten moet aansturen die vroeger niet echt logisch ten opzichte van het uurwerk aan de muren zijn bevestigd. Dat veroorzaakte storingen in het aanwijzen van de tijd. Met een vindingrijk tandwielconstructie die de wijzers aansturen, is dat nu opgelost. “Wy binne as stiftingbestjoer tige bliid dat is ieuwen âlde oerwurk no wer rint as in klokje. In pear jier lien is it âlde oerwurk út 1698 fan de Minnertsgeaster toer yn restauraasje west. Sokke restauraasjes kinne jo allinnich mar útfiere litte mei finansjele help fan oare partijen”, aldus secretaris Jan Tromp van de stichting die zelf woonachtig is in Deinum.
Uurwerk in de werkplaats in Noord-Brabant
In het smeedijzeren uurwerk van Deinum is het jaartal 1589 geslagen. Er zijn aanwijzingen dat een al bestaande toren in de jaren 1550 – 1557 is verbouwd en dat door geldgebrek pas in 1589 het uivormige dak op de toren is geplaatst. Het is vaker voorgekomen dat een uurwerk in een kerktoren werd geplaatst na de bouw, herbouw of restauratie. In vergelijking met Spannum en Jelsum kan worden vastgesteld dat ook het Deinumer uurwerk is gemaakt door Pieter Andries. Deze uurwerkmaker gebruikte een huismerk dat terug te vinden is op de uurwerken.
Het uurwerk in de Deinumer toren is nu voorzien van een overkapping die moet voorkomen dat steengruis en grove stofdelen in het uurwerk terecht komen. Zo kan het uurwerk nog generaties lang de tijd wegtikken in het dorp. De Stichting tot Behoud van Monumenten in de gemeente Waadhoeke is eigenaar van tien kerktorens, vier molens, twee toegangspoorten en enkele karakteristieke gebouwen binnen de gemeente. De stichting zorgt ervoor dat deze rijksmonumenten in goede staat van onderhoud blijven voor latere generaties.
