SPINNEKOPMOLEN TEATLUM – DUIVENHOK

Spinnekopmolen Fatum is een van de twee spinnekopmolens die Tzum rijk is; deze molen bemaalde tot de ruilverkaveling de Fatumerpolder.
Het oorspronkelijke bouwjaar is niet bekend. In 1914 is de molen gedeeltelijk verbrand; het onderhuis vertoont binnen nog altijd brandsporen.

Dat deze molen nog bestaat is vermoedelijk te danken aan het mislukken van een reorganisatie van de waterschappen rond het dorp Tzum. In 1910 werd een eerste vergadering hierover gehouden; uiteindelijk stemde de overgrote meerderheid van de betrokkenen er niet mee in. In 1924 werden de plannen definitief opgegeven.

In 1989 is de molen gerestaureerd door de fa. Westra. De oude metalen buitenroede was zo slecht dat hij bij het strijken knikte; de houten binnenroede was ook niet meer bruikbaar. Verder kwamen er onder meer een nieuwe schroef en schroefbak, staart, hangers, windpeluw, steenburrie, kap en onderbonkelaar. Het bovenhuis werd rechtgezet en de speling van de koker opgevuld. De molen kreeg een gegoten ijzeren as ter vervanging van de oude constructie-as.
Van de verankering van de molen, bestaande uit vier kettingen aan de hoekstijlen, verbonden met een ring en daardoorheen een in de grond ingegraven balk, bleken de balken compleet vergaan en ook deze werden vernieuwd.

Opmerkelijk is, dat deze spinnekop zeer lang zelfzwichting had, bedienbaar door een (doorboorde) constructie-as (ongetwijfeld ter vervanging van een houten as). Ook kreeg één van de roeden later fokken.

Meer info: Molendatabase

Monumentnummer: 8634
Status: rijksmonument
Inschrijving: 17 november 1971

Wommelserweg 81 (nabij)
8804 NN Tzum

X-Y coördinaat: 53.14123 – 5.57612