TOREN SINT JANSKERK

DEINUM

Bouwwerk

De toren van Deinum is een opvallend bouwwerk in de omgeving. Bovenop is de toren bekroond met een uivormige spits met op de vier hoeken pinakels. De toren maakt deel uit van de Sint Janskerk welke gewijd is aan Johannes de Doper.

Wat bekend is over de historie van de toren van de kerk, is niet eenduidig. Er zijn aanwijzingen dat de reeds bestaande toren in de jaren 1550 – 1557 is verbouwd en dat door geldgebrek pas in 1589 het uivormige dak op de toren is geplaatst. Het is een robuuste laatgotische toren. Opvallend is dat het torenuurwerk het jaartal 1589 draagt. Het komt vaak voor dat een uurwerk in de kerktoren werd geplaatst na de (her)bouw of restauratie.

De toren bestaat drie geleidingen waarvan de bovenste elk met een spaarveld is versierd. Twee herinneringsstenen hebben betrekking op de herbouw van de toren.

MONUMENT GEGEVENS

Monumentnummer: 28586
Status: rijksmonument
Inschrijving: 21 januari 1970

LOCATIE

Tsjerkepaed 3
9033 WT  Deinum

X-Y coördinaat: 177417 – 578506

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Documentnummer 048385

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Documentnummer OF-05675, situatie 1910 – 1917

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Documentnummer 6.343, situatie 1923

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Documentnummer 098023, situatie 1951

Uurwerk en klokken

Het eeuwenoude smeedijzeren uurwerk in de toren van de Sint-janskerk in Deinum is de afgelopen maanden gerestaureerd en onlangs weer teruggeplaatst. Begin 2022 is het uurwerk door medewerkers van een gespecialiseerd bedrijf gedemonteerd, uit de toren gehaald en in onderdelen afgevoerd naar de werkplaats in Noord-Brabant. Bijzonder is dat het uurwerk vier wijzerplaten moet aansturen, die vroeger niet echt logisch ten opzichte van het uurwerk aan de muren waren bevestigd. Dat veroorzaakte storingen in het aanwijzen van de tijd. Met een vindingrijke tandwielconstructie die de wijzers aanstuurt, is dat opgelost. In het smeedijzeren uurwerk is het jaartal 1589 geslagen. Er zijn aanwijzingen dat een al bestaande toren in de jaren 1550-1557 is verbouwd en dat door geldgebrek pas in 1589 het uivormige dak op de toren is geplaatst. Het uurwerk is een van de laatst overgebleven zestiende-eeuwse smeedijzeren torenuurwerken in Friesland. Het uurwerk in de Deinumer toren is nu voorzien van een overkapping die moet voorkomen dat steengruis en grove stofdelen in het uurwerk terechtkomen

Klokkenstoel met klok van J. ter Steghe, 1544, diam. 116 cm.

Klokken horen luiden: https://www.youtube.com/watch?v=RZ1p-TVjUfA

Gebouw